شهید لفظی عربی و صیغه مبالغه از ریشه «شَهَدَ» و به معنای شاهد و حاضر بودن و گواهی دادن است. صیغه مبالغه بر این دلالت دارد که عمل گواه بودن از آن فرد زیاد صادر می‌شود. در زبان انگلیسی، معادل شهید لفظ Martyr است.
در باره این‌که چرا کشته راه خدا را شهید می‌نامند، دلایل مختلفی بیان شده است؛ مانند:
- شهید، برای شهادت به حق قیام کرد و کشته شد.
- فرشتگان شهید را می‌بینند (شاهد عمل اویند)، پس او شهید به معنای مشهود است.
- خداوند و فرشتگانش، در بهشت به نفع شهید گواهی می‌دهند.
- شهید مرگش مثل انسانهای عادی نیست تا مرده باشد، بلکه او زنده و شاهد و ناظر اعمال ماست.
- شهید ملکوت و مُلک خداوند، و نعمت‌هایی که خدا برایش در بهشت آماده کرده است را مشاهده می‌کند.
- شهید روز قیامت -به همراه پیامبر اسلام- گواه برامّت‌های دیگر یا گواه بر اعمال امت است.
- شهید، به طور عملی -نه فقط کلامی- گواهی به حق می‌دهد.
- بر خلاف دیگر مردم -که ناخواسته جان خود را از دست می‌دهند، و غالباً مرگ را بالاجبار پذیرا می‌گردند- شهید، شاهد بر آرمان خود است، و به صورت آگاهانه و اختیاری در راه هدفی مقدّس کشته می‌شوند.
- شهید، گواهی بر مظلومیت حق، و نیز پیروزی حق در برابر باطل است.
شکیبا